Thế giới vừa mới chứng kiến một sự kiện chấn động khi Tổng thống Donald Trump chính thức ký sắc lệnh áp thuế đối với toàn bộ hàng hóa nhập khẩu vào Mỹ. Với chính sách thuế đối ứng này, Nhà Trắng đã tung ra một đòn thương mại mạnh mẽ mà theo Trump là sẽ giúp tái cân bằng thương mại và bảo vệ nền kinh tế nội địa Mỹ. Đây là chủ đề nóng đang được bàn luận sôi nổi trên khắp các diễn đàn kinh tế, chính trị và các phương tiện truyền thông quốc tế. Vậy cụ thể chính sách này như thế nào và ảnh hưởng của nó đến thương mại của Việt Nam thời gian tới ra sao?
Tóm tắt sự kiện
Ngoài ra, sẽ có một mức thuế quan tùy chỉnh cao hơn áp dụng cho hàng hóa từ khoảng 60 quốc gia, mà đứng đầu là Trung Quốc, EU, Việt Nam. Mỹ cũng áp dụng mức thuế 25% lên xe nhập khẩu để tiếp tục chính sách bảo vệ ngành công nghiệp ô tô nội địa của Mỹ.
Nước Mỹ phản ứng thế nào với chính sách thuế mới của Trump?
Chính sách thuế quan mới của Mỹ gây ra nhiều phản ứng trái chiều. Một số chuyên gia cho rằng, mức tăng 10% cơ bản áp dụng cho tất cả hàng nhập khẩu vào Mỹ sẽ ảnh hưởng đến người tiêu dùng Mỹ nhiều hơn là các nhà xuất khẩu. Việc áp thuế cao đối với hàng nhập khẩu từ Việt Nam và các quốc gia khác có thể dẫn đến tăng giá các sản phẩm tiêu dùng như quần áo và giày dép. Các công ty sẽ chuyển gánh nặng thuế quan cho người tiêu dùng, dẫn đến giá cả tăng cao. Điều này sẽ ảnh hưởng đến túi tiền của người tiêu dùng, làm giảm sức mua, gây ra lạm phát và ảnh hưởng đến hoạt động kinh tế. Tuy nhiên, một số khác lại tin rằng chính sách này sẽ giúp Mỹ giảm thâm hụt thương mại và bảo vệ nền sản xuất trong nước.
Trên thị trường chứng khoán, sự bất ổn do chính sách thuế quan gây ra đã khiến các nhà đầu tư lo ngại về tương lai của kinh tế Mỹ. Mặc dù ban đầu những mức thuế này khiến thị trường chứng khoán Mỹ tăng nhẹ, do nhà đầu tư kỳ vọng mức thuế sẽ cao hơn (ví dụ: 20-25% cho hàng nhập khẩu nói chung). Tuy nhiên, sau khi Trump công bố chi tiết các quốc gia bị áp thuế đối ứng, cổ phiếu của các công ty trong ngành ô tô (automotive) và công nghệ (tech) giảm mạnh, do lo ngại chi phí tăng và chuỗi cung ứng bị gián đoạn.
Việc áp thuế cao đối với hàng nhập khẩu từ Việt Nam và các quốc gia khác có thể dẫn đến tăng giá các sản phẩm tiêu dùng như quần áo và giày dép tại Hoa Kỳ. Điều này có thể ảnh hưởng đến túi tiền của người tiêu dùng và làm giảm sức mua.
Mức thuế đối ứng Mỹ áp cho các quốc gia
Tại khu vực ASEAN
| Quốc gia | Thuế áp với Mỹ * | Thuế đối ứng |
|---|---|---|
|
Campuchia |
97% |
49% |
|
Lào |
95% |
48% |
|
Việt Nam |
90% |
46% |
|
Myanmar |
88% |
44% |
|
Thái Lan |
72% |
36% |
|
Indonesia |
64% |
32% |
|
Malaysia |
47& |
24% |
|
Philippin |
34% |
17% |
|
Singapore |
10% |
10% |
* bao gồm thao túng tiền tệ và rào cản thương mại
Khi Mỹ áp thuế cao cho ASEAN, có thể sẽ có những tác động tiêu cực đến xuất khẩu của khu vực, đặc biệt là các nền kinh tế phụ thuộc vào xuất khẩu sang Mỹ, như Việt Nam và Thái Lan.
>> Đọc thêm: Mỹ Áp Thuế Toàn Cầu: Việt Nam & Thế Giới Phản Ứng Ra Sao
Tại các khu vực/ quốc gia khác
| Quốc gia | Thuế áp với Mỹ * | Thuế đối ứng |
|---|---|---|
|
Trung Quốc |
67% |
54% |
|
Liên minh châu Âu (EU) |
39% |
20% |
|
Đài Loan |
64% |
32% |
|
Nhật Bản |
46% |
24% |
|
Hàn Quốc |
50% |
25% |
|
Thụy Sĩ |
61% |
31% |
|
Nam Phi |
60% |
30% |
|
Bangladesh |
74% |
37% |
|
Ấn Độ |
52% |
26% |
|
Anh, Brazil,, Ukraine |
10% |
10% |
* bao gồm thao túng tiền tệ và rào cản thương mại
Như vậy, Trung Quốc sẽ phải chịu mức thuế tổng cộng 54% (20% hiện tại cộng thêm 34%) đối với hàng hóa nhập khẩu vào Mỹ. Điều này sẽ gây ra những tác động đáng kể đến xuất khẩu của Trung Quốc sang Mỹ và có thể làm tăng căng thẳng thương mại giữa hai nước.
Cập nhật ngày 4/4/2025: Trung Quốc tuyên bố áp dụng mức thuế quan bổ sung 34% đối với toàn bộ hàng hóa của Mỹ kể từ ngày 10/4.
Cập nhật ngày 7/4/2025: Tổng thống Trump có thể sẽ áp tiếp mức thuế bổ sung 50%, nâng hàng rào thuế quan với hàng Trung Quốc lên tới 104%, nếu Trung Quốc không gỡ mức thuế 34% với hàng Mỹ trước ngày 8/4.
Tác động của chính sách thuế mới đến thương mại toàn cầu
Chính sách thuế đối ứng của Mỹ có tác động đáng kể đến thương mại toàn cầu, bao gồm cả những thay đổi cơ bản trong hệ thống thương mại và những rủi ro tiềm ẩn cho nền kinh tế toàn cầu.
Việc áp thuế chênh lệch theo từng quốc gia vi phạm nguyên tắc không phân biệt đối xử của WTO, dẫn đến phản ứng từ các nước như EU, Trung Quốc, Nhật Bản bằng thuế trả đũa. Điều này làm tăng rào cản thương mại và nguy cơ chiến tranh thương mại, gây gián đoạn chuỗi cung ứng và lạm phát toàn cầu.
Không chỉ dừng lại ở việc làm tăng chi phí sản xuất và giá hàng hóa, chính sách này còn đe dọa tăng trưởng kinh tế toàn cầu. Thị trường tài chính các quốc gia trở nên bất ổn với các chỉ số chứng khoán biến động mạnh. Các doanh nghiệp đa quốc gia có thể sẽ cần xem xét di dời nhà máy khỏi Trung Quốc, ASEAN để tránh thuế, trong khi hàng hóa tại các nước như Việt Nam, Campuchia sẽ bị mất lợi thế cạnh tranh về giá, buộc phải tìm thị trường thay thế hoặc đa dạng hóa sản phẩm.
Thương mại Việt Nam chấn động bởi thuế Mỹ cao ngất ngưởng
Việt Nam là quốc gia đứng thứ ba trong danh sách bị áp thuế đối ứng cao với mức thuế đối ứng 46%, sau Trung Quốc và EU. Điều này có tác động lớn bởi Mỹ hiện đang là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam.
Lý do mà Trump đưa ra là bởi Việt Nam đang áp thuế 90% đối với hàng hóa của Mỹ. Không có công thức cụ thể nào để giải thích phương pháp tính toán được sử dụng, tuy nhiên đây có vẻ là một mức bất hợp lý bởi thực tế mức thuế đối với hàng hóa nhập khẩu từ Mỹ vào Việt Nam từ 1 đến 98,5%. Nhiều chuyên gia kinh tế cho rằng Trump đã đưa ra ở một mốc cao và điều này dường như không công bằng cho Việt Nam.
Việc bị áp mức thuế quan cao sẽ làm giảm khả năng cạnh tranh của hàng hóa Việt Nam trên thị trường Mỹ, dẫn đến giảm xuất khẩu và ảnh hưởng trực tiếp đến tăng trưởng kinh tế. Mặt khác, chính sách tăng thuế của Mỹ có thể khiến giá cả tăng, áp lực lạm phát và tỷ giá gia tăng, thị trường chứng khoán và tiền tệ trong nước sẽ biến động nhiều hơn. Thực tế là thị trường chứng khoán Việt Nam trong phiên sáng ngày 3 tháng 4 năm 2025 đã mất hơn 80 điểm, ngập tràn trong sắc đỏ và xanh dương.
Một yếu tố đáng lưu ý trong chính sách thuế của Mỹ là vấn đề “thao túng tiền tệ” mà Tổng thống Trump đã nhắc đến khi đề cập đến Việt Nam. Đây không phải là lần đầu tiên Mỹ đưa ra cáo buộc này, bởi vào năm 2020, Bộ Tài chính Mỹ đã liệt Việt Nam vào danh sách các quốc gia thao túng tiền tệ do can thiệp vào tỷ giá đồng VND, nhằm tạo lợi thế xuất khẩu.
Năm 2021, Việt Nam đã được rút khỏi danh sách này sau các cuộc đàm phán, tuy nhiên việc Trump nhắc lại vấn đề này lại một lần nữa cho thấy rằng Mỹ có thể sẽ dùng cáo buộc thao túng tiền tệ như một lý do để áp đặt thêm các biện pháp trừng phạt thương mại. Nếu điều này xảy ra, các doanh nghiệp xuất khẩu của Việt Nam sẽ đối mặt với thêm một thử thách lớn nữa, ảnh hưởng nghiêm trọng đến xuất khẩu và dòng tiền. Việc cải thiện tỷ giá và minh bạch hóa các chính sách tiền tệ sẽ là điều cần thiết để Việt Nam giảm thiểu nguy cơ bị áp thêm các biện pháp trừng phạt từ Mỹ.
Theo dõi Tradeint.vn để cập nhật những thông tin thương mại mới nhất trên toàn cầu nhé!
