Từ những sản phẩm gạo trắng thông dụng đến gạo thơm, gạo đặc sản cao cấp như ST24, ST25, các loại gạo xuất khẩu của Việt Nam được ưa chuộng rộng rãi tại nhiều thị trường trên toàn cầu. Với sự phát triển theo hướng hiện đại hóa của ngành nông nghiệp và các chính sách hỗ trợ từ Chính phủ và các Hiệp định Thương mại Tự do, doanh nghiệp xuất khẩu gạo Việt đang có rất nhiều cơ hội để gia tăng kim ngạch, mở rộng thị phần.
Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu chi tiết các loại gạo xuất khẩu chủ lực của Việt Nam để nắm rõ đặc điểm và thế mạnh của từng sản phẩm.
Tổng quan về hoạt động xuất khẩu gạo của Việt Nam
Việt Nam hiện là quốc gia đứng thứ ba thế giới về xuất khẩu gạo, chỉ sau Ấn Độ và Thái Lan. Việt Nam bắt đầu xuất khẩu gạo vào năm 1989 và ngành hàng này đã dần có vai trò quan trọng trong nền kinh tế quốc dân.
Năm 2024, ngành lúa gạo nước ta ghi nhận một cột mốc ấn tượng khi sản lượng gạo xuất khẩu đạt khoảng 9 triệu tấn, tăng 11% so với năm trước, giá trị xuất khẩu đạt khoảng 5,7 tỷ USD – cũng là mức cao nhất từ trước tới nay.
10 loại gạo Việt Nam được xuất khẩu nhiều nhất
#1. Gạo ST25
Gạo ST25 là kết quả của hơn 20 năm nghiên cứu và chọn lọc bởi kỹ sư Hồ Quang Cua cùng cộng sự tại Sóc Trăng. Với chất lượng vượt trội, gạo ST25 đã vinh dự có hai lần giành giải cuộc thi “Gạo ngon nhất thế giới”.
Hạt gạo có hình dáng dài, thon, hơi dẹp, màu trắng trong, không bạc bụng và rất ít gãy vụn sau khi nấu. Độ dài trung bình của hạt gạo đạt khoảng 7,8 mm – một tiêu chuẩn lý tưởng cho những thị trường cao cấp. Về hương vị, gạo ST25 xuất khẩu mang mùi thơm đặc trưng của lá dứa hòa quyện với hương cốm non. Khi nấu chín, hạt cơm mềm, dẻo, giữ nguyên hình dạng, không khô khi nguội và có vị ngọt hậu tự nhiên. Bên cạnh đó, gạo ST25 còn giàu dưỡng chất.
Chính những yếu tố này đã giúp giá gạo ST25 xuất khẩu luôn nằm trong nhóm cao nhất trên thị trường Việt Nam, dao động từ 800 đến 1.200 USD/tấn, mang lại giá trị kinh tế to lớn.
Gạo ST25 vẫn giữ vững vị thế trong nhóm gạo xuất khẩu cao cấp và được ưa chuộng rộng rãi bất chấp những biến động của thị trường.
#2. Gạo ST20
Bên cạnh ST25, gạo ST20 là một đại diện tiêu biểu khác cho dòng gạo thơm đặc sản cao cấp của Việt Nam. Là thành viên trong bộ giống lúa thơm ST nổi tiếng, gạo ST20 được sản xuất theo quy trình khép kín, tập trung chủ yếu tại huyện Ngã Năm (Sóc Trăng) – nơi có điều kiện lý tưởng cho canh tác lúa chất lượng cao.
Khi nấu chín, hạt cơm xếp đều, bóng đẹp và bắt mắt. Cơm có kết cấu dẻo, mềm, vị ngọt hậu, mang hương thơm đặc trưng của lá dứa pha lẫn cốm non – một hương vị đặc trưng được nhiều người tiêu dùng ưa chuộng. Đặc biệt, với hàm lượng amylose thấp và hàm lượng đạm ≥ 10%, gạo ST20 không chỉ thơm ngon mà còn có khả năng tạo cảm giác no lâu. Ngoài ra, việc canh tác giống lúa này ít cần sử dụng thuốc bảo vệ thực vật, thân thiện với môi trường và sức khỏe người tiêu dùng.
ST20 thuộc phân khúc cao cấp trong số các loại gạo xuất khẩu của Việt Nam. Trong nhiều đợt xuất khẩu sang thị trường châu Âu, giá gạo ST20 xuất khẩu từng đạt trên 1.000 USD/tấn – một mức giá phản ánh đúng chất lượng đặc sản của loại gạo này.
#3. Gạo thơm
Gạo thơm được ưa chuộng rộng rãi trên thị trường quốc tế nhờ vào hương thơm đặc trưng và chất lượng vượt trội. Loại gạo này chủ yếu được canh tác tại vùng đồng bằng sông Cửu Long – khu vực có điều kiện tự nhiên lý tưởng cho sự phát triển của giống lúa thơm. Với hạt gạo dài, mềm dẻo sau khi nấu và tỏa mùi thơm tự nhiên hấp dẫn, gạo thơm đáp ứng tốt khẩu vị và tiêu chuẩn chất lượng của nhiều thị trường xuất khẩu lớn như châu Âu và châu Á.
Trong số các dòng gạo thơm xuất khẩu, nổi bật nhất phải kể đến gạo Jasmine với giá cao hơn so với nhiều loại gạo trắng thông thường nhờ vào độ dẻo và mùi thơm nhẹ tinh tế.
#4. Gạo đặc sản (Nếp, Lứt, Đỏ)
Các dòng gạo đặc sản như gạo nếp, gạo lứt và gạo đỏ – những sản phẩm giàu giá trị dinh dưỡng và gắn liền với truyền thống văn hóa ẩm thực Việt.
4.1. Gạo nếp
Gạo nếp, hay còn gọi là gạo sáp (Oryza sativa var. glutinosa) là thành phần chủ đạo trong nhiều món ăn nổi tiếng của các nước châu Á như bánh gạo nếp Suman (Philippines), bánh Tteok (Hàn Quốc), các món bánh truyền thống của Indonesia, Malaysia, Singapore.
Gạo nếp có hạt ngắn, tròn, khi nấu trở nên dẻo và dính. Giá gạo nếp xuất khẩu dao động trong khoảng 580–590 USD/tấn – cao hơn nhiều loại gạo trắng thông thường do nguồn cung khan hiếm và nhu cầu lớn, nhất là từ thị trường Trung Quốc.
4.2. Gạo lứt
Gạo lứt là loại gạo chỉ được xay bỏ lớp vỏ trấu, giữ lại lớp cám gạo bên ngoài, nhờ đó vẫn giữ nguyên các giá trị dinh dưỡng. Loại gạo này có lịch sử hàng nghìn năm và từng là thực phẩm chính trong giai đoạn đầu của nền nông nghiệp lúa nước.
Nhờ giá trị dinh dưỡng dồi dào và mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, gạo lứt được ưa chuộng tại nhiều thị trường quốc tế, đặc biệt là Nhật Bản. Giá gạo lứt xuất khẩu có thể lên tới 533 USD/tấn.
4.3. Gạo đỏ
Cuối cùng là gạo đỏ, hay còn gọi là gạo huyết rồng, một loại gạo đặc biệt có nguồn gốc từ những vùng đất ngập nước như Đồng Tháp Mười và Tứ Giác Long Xuyên.
Hạt gạo có màu đỏ đậm hoặc nâu mật ong, vị hơi mặn, hương thơm tự nhiên và kết cấu dai khi nấu. Gạo đỏ rất giàu protein, chất xơ và đặc biệt chứa các chất chống oxy hóa mạnh như anthocyanins, myricetin và quercetin. Nhờ những đặc điểm này, giá gạo đỏ xuất khẩu thường cao hơn gạo trắng thông thường do định vị là sản phẩm hướng đến thị trường cao cấp và người tiêu dùng quan tâm đến sức khỏe.
Sự đa dạng và giá trị của các dòng gạo đặc sản không chỉ làm phong phú danh mục các loại gạo Việt Nam xuất khẩu mà còn góp phần nâng cao vị thế gạo Việt trên thị trường quốc tế.
#5. Gạo trắng
Trong hệ thống 10 loại gạo xuất khẩu của Việt Nam, gạo trắng phổ thông chiếm tỷ trọng lớn nhất nhờ sản lượng dồi dào, giá cả phải chăng và khả năng đáp ứng nhu cầu tiêu dùng đại trà. Đây là loại gạo cơ bản được sản xuất rộng rãi ở nhiều vùng trồng lúa trên cả nước, đặc biệt tại hai đồng bằng lớn là Đồng bằng sông Cửu Long và Đồng bằng sông Hồng.
Cơm nấu từ gạo trắng có kết cấu mềm, dẻo vừa phải. Tuy không có mùi thơm đặc trưng như gạo ST25 xuất khẩu hay các dòng gạo thơm khác, nhưng gạo trắng phổ thông vẫn có thể mang mùi hương nhẹ tự nhiên tùy thuộc vào từng giống.
Do đáp ứng tốt nhu cầu sử dụng hàng ngày và giá cả hợp lý, loại gạo này được tiêu thụ rộng rãi tại các thị trường lớn như Trung Quốc, Philippines, các nước châu Phi và nhiều quốc gia Đông Nam Á. Tuy nhiên, so với gạo lứt hay gạo đặc sản, gạo trắng phổ thông có hàm lượng dinh dưỡng thấp hơn do đã loại bỏ lớp cám và mầm trong quá trình xay xát.
Giá xuất khẩu của loại gạo này thường dao động trong khoảng 480–520 USD/tấn, thấp hơn so với giá gạo ST25 xuất khẩu hay các dòng gạo đặc sản. Tuy vậy, nhờ sản lượng ổn định và nhu cầu tiêu dùng lớn, gạo trắng phổ thông vẫn là một sản phẩm chủ lực trong danh mục gạo xuất khẩu của Việt Nam, đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì thị phần tại các thị trường truyền thống và thị trường giá rẻ toàn cầu.
#6. Gạo 5451
Với ưu thế về năng suất cao và giá cả cạnh tranh, gạo 5451 (OM 5451) là một tên tuổi nổi bật khác trong danh sách. Gạo 5451 có hạt dài, thon (khoảng 6,6–7,8 mm), màu trắng sữa, ít bạc bụng. Khi nấu chín, cơm cho độ dẻo vừa, mềm, có mùi thơm nhẹ và vẫn giữ được độ mềm khi nguội.
Giống lúa này kháng tốt các bệnh thường gặp như rầy nâu, đạo ôn, bạc lá và có khả năng thích nghi với đất phèn, mặn ở mức khá – rất phù hợp với điều kiện canh tác tại nhiều vùng miền. Do đó, OM 5451 là giống lúa có năng suất cao, khiến giá xuất khẩu của loại gạo này luôn ở mức cạnh tranh, dao động từ 480 đến 520 USD/tấn tùy thị trường và chất lượng.
Mặc dù thấp hơn giá gạo ST25 xuất khẩu và các dòng gạo thơm đặc sản, nhưng nhờ sản lượng dồi dào và chất lượng ổn định, gạo 5451 vẫn chiếm tỷ trọng lớn trong phân khúc gạo phổ thông.
#7. Gạo Nàng Hoa
Gạo Nàng Hoa có hình dáng hạt to, dài, thon, màu trắng trong hoặc trắng sữa, rất ít bạc bụng. Khi nấu, hạt cơm mềm dẻo, thơm nhẹ và mang vị ngọt thanh tự nhiên, tạo cảm giác hấp dẫn, ngon miệng. Cơm nở vừa phải, không bị nát, giữ nguyên hình dạng từng hạt sau khi chín.
Cây lúa Nàng Hoa có khả năng chịu được điều kiện thời tiết khắc nghiệt, giúp đảm bảo năng suất ổn định trong các mùa vụ. Gạo Nàng Hoa cũng là một sản phẩm có giá xuất khẩu cao và được ưa chuộng tại nhiều thị trường như Trung Quốc, Đông Nam Á, và các nước khu vực Mỹ Latinh.
#8. Gạo 4900
Gạo 4900 được lai tạo từ gạo Jasmine 85 và Lemont C53 bởi các nhà nghiên cứu. Hạt gạo có mùi thơm nhẹ đặc trưng, khi nấu chín thì mềm, dẻo vừa.
Về mặt thương mại, giá gạo 4900 xuất khẩu tương đối thấp, dao động từ 430 đến 520 USD/tấn, phù hợp với các thị trường phổ thông như châu Phi, Đông Nam Á và Mỹ Latinh – những khu vực có nhu cầu nhập khẩu gạo số lượng lớn với giá cả hợp lý.
Nhờ vào sản lượng ổn định và giá thành hợp lý, gạo 4900 là sản phẩm chiến lược, đáp ứng nhu cầu gạo tiêu dùng đại trà trên thị trường quốc tế.
#9. Gạo Japonica
Trong số các loại gạo xuất khẩu của Việt Nam, Japonica thuộc phân khúc cao cấp, chủ yếu phục vụ xuất khẩu sang những thị trường khó tính như Nhật Bản, Hàn Quốc và châu Âu.
Giống lúa Japonica vốn là giống lúa ôn đới phổ biến tại các quốc gia Đông Bắc Á như Nhật, Hàn, Trung Quốc, Đài Loan… Tại Việt Nam, gạo Japonica được canh tác chủ yếu ở các tỉnh phía Bắc như Hà Giang, Phú Thọ, Sơn La trong các mô hình sản xuất chất lượng cao.
Hạt gạo Japonica có đặc điểm tròn, ngắn, màu trắng đục hoặc trắng ngà, dày và chắc hơn so với các loại gạo thông thường. Khi nấu chín, cơm có kết cấu dẻo đặc trưng rất được ưa chuộng trong ẩm thực Nhật Bản, mùi thơm nhẹ và vị ngọt đậm đà.
Một điểm nổi bật của gạo Japonica xuất khẩu là quy trình sản xuất an toàn: không sử dụng chất bảo quản, hạn chế thuốc trừ sâu và phân bón hóa học, rất phù hợp với xu hướng tiêu dùng lành mạnh tại các quốc gia phát triển.
Về thương mại, giá gạo Japonica xuất khẩu luôn nằm trong nhóm cao nhất do yêu cầu khắt khe về chất lượng từ thị trường nhập khẩu. Loại gạo này giúp làm phong phú thêm cơ cấu các loại gạo xuất khẩu của Việt Nam, đồng thời mở ra cơ hội tiếp cận sâu hơn với những thị trường cao cấp trên thế giới.
#10. Gạo RVT
Gạo RVT là một trong những dòng gạo cao cấp được đánh giá cao cả về chất lượng lẫn giá trị thương mại. Đây là giống lúa thuần chất lượng cao, là kết quả của quá trình phối hợp giữa các viện nghiên cứu và doanh nghiệp trong nước nhằm tạo ra sản phẩm đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế.
Về hình thức, gạo RVT có hạt trắng sáng, trong, đều, rất ít tạp chất – một điểm cộng lớn trong mắt các nhà nhập khẩu. Khi nấu chín, cơm trắng, mềm mịn, có vị đậm đà tự nhiên, độ dẻo vừa phải. nát. Chính những ưu điểm này đã giúp gạo RVT chinh phục được nhiều thị trường như Trung Quốc, các quốc gia ASEAN và châu Âu.
Giá gạo RVT xuất khẩu thường cao hơn từ 15–30% so với các loại gạo phổ thông, phản ánh chất lượng vượt trội và mức độ ưa chuộng của thị trường dành cho sản phẩm này.
Cập nhật bảng giá gạo xuất khẩu hiện nay
Trong Quý I/2025, ngành xuất khẩu gạo đã chứng kiến nhiều biến động. Cụ thể, các loại gạo xuất khẩu của Việt Nam có giá trung bình là 522 USD/tấn, giảm khoảng 20% so với cùng kỳ năm trước. Nguyên nhân chính đến từ áp lực cạnh tranh ngày càng lớn và nguồn cung dồi dào từ các nước xuất khẩu gạo lớn như Ấn Độ.
Tuy vậy, nhiều loại gạo xuất khẩu của Việt Nam vẫn giữ được lợi thế về giá, tiêu biểu là gạo ST25. Giá gạo ST25 xuất khẩu đạt khoảng 1.200 USD/tấn. So với các dòng gạo thơm cao cấp đến từ Thái Lan hay Ấn Độ, loại gạo đặc sản này của Việt Nam vẫn giữ vị thế dẫn đầu về giá trị.
Đối với gạo nếp xuất khẩu, giá hiện dao động trong khoảng 580–590 USD/tấn, cao hơn rõ rệt so với đầu quý. Tuy nhiên, mức tăng này cũng tạo ra rào cản ở một số thị trường. Trung Quốc – thị trường nhập khẩu nếp lớn nhất của Việt Nam – đã tạm dừng nhập khẩu khi giá vượt ngưỡng 585–590 USD/tấn.
Ở phân khúc phổ thông, gạo tẻ 5% tấm tiếp tục là một điểm sáng. Việt Nam hiện đứng đầu thế giới trong xuất khẩu loại gạo này với mức giá 397 USD/tấn, cao hơn so với Thái Lan (395 USD/tấn), Pakistan (387 USD/tấn) và Ấn Độ (376 USD/tấn). Đây là dấu hiệu cho thấy chất lượng gạo tẻ của Việt Nam đang được thị trường đánh giá cao và sẵn sàng chi trả mức giá tốt.
Như vậy, dù gặp khó khăn do sự cạnh tranh gay gắt từ các nguồn cung lớn trên thế giới, gạo Việt Nam hiện đang dần chiếm lĩnh phân khúc trung bình cao và từng bước tiến vào phân khúc cao cấp hơn. Ở phân khúc này, nhu cầu đang rất cao, đặc biệt là Nhật Bản, Mỹ và EU. Tuy nhiên, lượng gạo xuất khẩu sang các thị trường này chưa nhiều, tạo nên dư địa rất lớn cho các doanh nghiệp mở rộng sản xuất và xuất khẩu các loại gạo đặc sản, gạo thơm.
Gạo Việt Nam xuất khẩu đi những quốc gia nào?
Đích đến cho các loại gạo xuất khẩu của Việt Nam trải rộng khắp các châu lục. Tính đến Quý I/2025, các thị trường chính bao gồm:
- Philippines: Thị trường nhập khẩu gạo lớn nhất của Việt Nam, chiếm khoảng 42,7% lượng và 40,6% giá trị xuất khẩu gạo, với gần 986.000 tấn gạo, trị giá gần 489 triệu USD.
- Bờ Biển Ngà: Thị trường lớn thứ hai, chiếm 12,7% lượng và 11,9% giá trị, với khoảng 293.000 tấn, trị giá 143,5 triệu USD.
- Trung Quốc: Thị trường lớn thứ ba, chiếm 10,1% lượng và 9,6% giá trị, với hơn 232.000 tấn, trị giá 115,7 triệu USD.
- Malaysia: Nhập khoảng 96.000 tấn, trị giá 52,8 triệu USD.
- Ghana: Nhập khoảng 175.000 tấn, trị giá 106 triệu USD.
Ngoài ra, Việt Nam còn xuất khẩu gạo sang nhiều thị trường khác ở Đông Nam Á, châu Phi, Trung Đông và các khu vực khác.
Các yếu tố giúp gạo Việt Nam duy trì vị trí cao trên thị trường quốc tế
Một trong những ưu thế nổi bật của các loại gạo xuất khẩu của Việt Nam chính là chất lượng cao và đa dạng về chủng loại. Việt Nam hiện xuất khẩu nhiều dòng gạo thơm, gạo trắng và gạo đặc sản – trong đó nổi bật nhất là gạo ST25 xuất khẩu, với mức giá lên đến 1.200 USD/tấn, vượt qua cả gạo Hom Mali của Thái Lan và gạo Basmati của Ấn Độ. Sự phong phú về chủng loại giúp Việt Nam dễ dàng đáp ứng các yêu cầu khác nhau từ thị trường quốc tế, từ phân khúc phổ thông đến cao cấp.
Ngoài ra, các sản phẩm gạo của Việt Nam, đặc biệt là các loại gạo thơm và đặc sản, đã xây dựng được thương hiệu mạnh trên thị trường thế giới, tạo lợi thế cạnh tranh bền vững.
Về thị trường, gạo Việt Nam hiện đang được tiêu thụ ổn định tại nhiều quốc gia, trong đó Philippines tiếp tục là thị trường lớn nhất, chiếm tỷ trọng cao trong tổng kim ngạch xuất khẩu gạo. Ngoài ra, Việt Nam cũng đang mở rộng sang các thị trường tiềm năng, đặc biệt là các quốc gia ở châu Phi, Trung Đông. Điều này cho thấy chất lượng sản phẩm gạo của Việt Nam đang được ưa chuộng rộng rãi, đồng thời chứng minh khả năng thích ứng và mở rộng thị trường ngày càng hiệu quả của các doanh nghiệp.
Ngoài ra, chính phủ có nhiều chính sách thúc đẩy sự phát triển của ngành. Cụ thể, đã có nhiều chính sách hỗ trợ phát triển vùng nguyên liệu, áp dụng tiêu chuẩn quốc tế, nâng cao truy xuất nguồn gốc, cùng sự liên kết giữa doanh nghiệp và người nông dân. Điều này không chỉ giúp ổn định sản lượng mà còn nâng cao chất lượng gạo từ đầu vào, tạo nền tảng cho việc chinh phục các thị trường khó tính.
Song song đó, doanh nghiệp xuất khẩu gạo Việt Nam đang từng bước đổi mới công nghệ chế biến, kiểm soát chặt chẽ dư lượng thuốc bảo vệ thực vật, và đạt được nhiều chứng nhận quốc tế như HACCP, GlobalGAP. Những nỗ lực này đã góp phần nâng cao uy tín của gạo Việt Nam xuất khẩu, mở ra cơ hội tăng trưởng bền vững và khẳng định vị thế của ngành hàng này trên bản đồ lương thực toàn cầu.
Kinh doanh xuất khẩu gạo chủ động, hiệu quả với TradeInt.
Các loại gạo xuất khẩu của Việt Nam không những đa dạng về chủng loại mà còn có chất lượng cao, có sức hấp dẫn lớn đối với thị trường tiêu thụ trên toàn cầu. Vì vậy, đây là một trong những ngành hàng chủ lực, đóng góp đáng kể vào nền kinh tế quốc gia.
Tuy vậy, ngành gạo xuất khẩu cũng chịu nhiều ảnh hưởng của những diễn biến chính trị – kinh tế khó lường của thế giới. Vì vậy, nhiều doanh nghiệp xuất khẩu gạo đã tìm đến các công cụ phân tích thị trường toàn diện và thông minh như TradeInt.
TradeInt giúp doanh nghiệp nhanh chóng theo dõi và rút ra phân tích về thị trường gạo toàn cầu trên nhiều khía cạnh quan trọng như xu hướng tiêu dùng, sự chuyển dịch trong nhu cầu, tình hình giá cả,… Nhờ vậy, doanh nghiệp có thể kịp thời điều chỉnh chiến lược kinh doanh, nắm bắt những cơ hội mới, từ đó giữ vững đà tăng trưởng trong bối cảnh thị trường toàn cầu ngày càng nhiều biến động.
